JAPAN
มากกว่าอาหาร – แนวคิดเบื้องหลัง Shojin Ryori
สวัสดีวันอาทิตย์ค่ะ 😊 บทความของวันนี้จะเป็นเรื่องของกินอีกเช่นเคย ผู้เขียนเป็นคนชอบกินมาก ชอบของอร่อยๆ มักจะใช้เวลาว่างหาข้อมูลเกี่ยวกับร้านอาหารหรือดูเทรนด์ในปัจจุบันว่าของกินตัวไหนดังในหลายประเทศ เพื่อจดใส่เข้าลิสต์ไว้ เผื่อวันนึงมีโอกาสได้ลองกิน ตอนที่ผู้เขียนกำลังนั่งหาข้อมูลอยู่นั้น ได้ไปเจออาหารมังสวิรัติของวัดญี่ปุ่นมา รู้สึกว่าน่าสนใจมากๆ จึงอยากมาแชร์ให้ผู้อ่านกันค่ะ
อาหารมังสวิรัติของวัดที่ประเทศญี่ปุ่น ในชื่อภาษาญี่ปุ่นจะเรียกว่า โชวจิน เรียวริ (Shojin Ryori /進料理) ค่ะ
คำว่า โชวจิน แปลว่า ความเพียร,ความตั้งใจจริง คำว่า เรียวริ แปลว่า อาหาร,การปรุงอาหาร เมื่อนำรวมกัน จะได้ความหมายว่า “อาหารที่ปรุงด้วยความตั้งใจจริง”
อาหารมังสวิรัติของพระในวัดพุทธศาสนา นิกายเซนที่ประเทศญี่ปุ่น หนึ่งมื้อจะประกอบด้วย กับข้าวหลายอย่าง อย่างชนิด แต่มีปริมาณที่น้อย มีความคล้ายกับอาหารที่เรียกว่า “ไคเซกิ (Kaiseki)” แต่ของโชวจิน เรียวริเป็นเวอร์ชันมังสวิรัติ
ข้อมูลเพิ่มเติม : ไคเซกิ Kaiseki คือ ชุดอาหารญี่ปุ่นชั้นสูง มีรากฐานมาจากวัฒนธรรมการชงชา เน้นความพิถีพิถันทั้งในเรื่อง รสชาติ ใช้วัตถุดิบฤดูกาล มีศิลปะในการจัดวาง
โชวจิน เรียวริ ไม่ใช่เป็นแค่อาหารเท่านั้น แต่เป็นวิธีการปฏิบัติธรรม เป็นการฝึกสมาธิผ่านการกิน การเคี้ยวช้าๆ เงียบๆ ด้วยเช่นกัน เชื่อกันว่า อาหารที่บริสุทธิ์ คือ จิตใจที่สงบ
ทำปรุงอาหารแบบโชวจิน เรียวริ ยึดหลักปรัชญา ดังนี้
✘ ไม่ใช้เนื้อสัตว์/ปลา/ไข่/นม
✘ ไม่ใช้ผักที่มีกลิ่นแรง (五葷 – Gokun) เช่น กระเทียม, ต้นหอม, หอมแดง, กุยช่าย, หัวหอมใหญ่
✘ ไม่ใช้เครื่องปรุงที่ทำจากสัตว์ เช่น น้ำปลา น้ำสต็อกปลา (ดาชิปลา)
✘ ไม่ใช้วัตถุดิบที่เบียดเบียนชีวิต รวมถึงห้ามใช้เจลาตินหรือวัตถุเจือปนจากสัตว์
ใช้ของตามฤดูกาล (旬 – shun)
⸙ เคารพธรรมชาติ ไม่ทิ้งแม้แต่เปลือกใบของวัตถุดิบ ไม่ทำอาหารที่เกินความจำเป็นจนสิ้นเปลือง
⸙ ไม่ปรุงรสจัดเกินไป เช่น เค็มจัด หวานจัด หรือเผ็ดจัด เพราะจะกระตุ้นประสาท ทำให้ร่างกายตึงเครียด
⸙ ปรุงเพียงรสชาติอ่อนๆ เพราะช่วยให้จิตใจปลอดโปร่ง ง่ายต่อการฝึกสมาธิ และเพื่อรักษาความสมดุลของร่างกายและจิตใจ
สรุปโดยรวม วิธีการปรุงอาหารแบบโชวจิน เรียวริ คล้าย Vegan ในปัจจุบันค่ะ
ผู้อ่านที่อ่านมาถึงตรงนี้สงสัยกันใช่ไหมค่ะ ทำไม โชวจิน เรียวริ ถึงมีกับข้าวหลายอย่าง แม้ต้องกินพอดี?
ผู้เขียนจึงไปหาข้อมูลเพิ่มเติม ได้คำตอบว่า โชวจิน เรียวริ สิ่งสำคัญคือร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วนจากพืช โดยปรุงอาหารให้ครบรสทั้งห้า ช่วยสร้างสมดุลในร่างกายตามหลักจีนและญี่ปุ่น เพื่อกระตุ้นประสาทสัมผัสและสมาธิ
การที่มีกับข้าวหลายอย่าง ทำให้ผู้กินได้ลิ้มรสและได้สัมผัสที่แตกต่างกัน ช่วยฝึก เจริญสติ มีสมาธิกับอาหารในแต่ละคำ ทำให้การกินเป็นกิจกรรมที่มีความหมาย ไม่ใช่เพียงแค่การกินอิ่มเท่านั้น ทุกจานจะเสิร์ฟมาในปริมาณเล็กๆ เพื่อสอนให้ผู้รับประทานกินอย่างช้าๆ เคี้ยวให้ละเอียด รู้จักกินอย่างพอดี ไม่กินเกินความต้องการของร่างกาย
สรุปคือ กับข้าวหลายจานในชุดอาหารโชวจิน เรียวริ ไม่ได้หมายความว่าให้กินเยอะ แต่หมายถึงกินให้หลากหลายในปริมาณที่สมดุลต่อร่างกาย เพื่อสุขภาพกายใจและจิตวิญญาณที่ดีค่ะ
✦•┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈┈•✦
ตัวอย่างชุดอาหารโชวจิน เรียวริ แบบดั้งเดิมสำหรับหนึ่งมื้อ
ข้าว : ข้าวญี่ปุ่นหุงธรรมดา หรือข้าวกล้อง
ซุป : มิโสะซุปใส่เต้าหู้ สาหร่าย คอมบุ
เครื่องเคียง :
ผักลวกคลุกซอสงา เช่น ผักโขม, แครอท, หรือผักตามฤดูกาล
เต้าหู้ต้มซุป เต้าหู้แห้งต้มน้ำซุปโชยุ หอมหวานนุ่ม
มะเขือม่วงย่างซอสมิโสะ มะเขือย่างหอม หวานเค็ม มิโสะเข้มข้น
รากบัวต้ม หั่นแว่นแล้วต้มรสอ่อน
ผักทอด ใช้ผักตามฤดูกาล เช่น ใบเมเปิ้ล ฟักทอง เห็ด
ผักดองธรรมชาติ เช่น แตงกวา ไชเท้าแดง
ของหวาน (ของเบาๆ ไม่หวานจัด) เช่น: ถั่วแดงกวน, เยลลี่สาหร่าย, ผลไม้ตามฤดูกาล (เช่น ลูกพลับ, สาลี่, แอปเปิล)
อาหารโชวจินไม่มีเนื้อสัตว์หรือรสชาติจัดจ้าน แต่เต็มไปด้วยความใส่ใจ ความละเมียดละไม และความเรียบง่ายที่ทำให้เราได้หยุดคิดและชื่นชมสิ่งเล็กๆ รอบตัวในชีวิตประจำวัน
หากผู้อ่านมีโอกาสไปเยือนวัดในญี่ปุ่น ลองเปิดใจให้กับโชวจิน เรียวริดูสักมื้อ เพราะบางที…ความสงบสุขเล็กๆ ที่คุณตามหา อาจซ่อนอยู่ในชามผักอุ่นๆ ตรงหน้าก็ได้ค่ะ 😊
จากที่ผู้เขียนหาข้อมูลมา ร้านอาหารโชวจินที่ได้รับความนิยมอยู่ที่ เมืองเกียวโต (Kyoto City) ร้านอาหารที่ชื่อ “ชิเก็ทสึ” (Shigetsu) ในวัดเทนริวจิ (Tenryu‑ji) เขตอาราชิยามะ (Arashiyama)
ร้านชิเก็ทสึ Shigetsu เป็นร้านอาหารในวัด ชั้นบนของวัดเทนริวจิ มีวิวสวน Zen และเสิร์ฟชุด shojin ryori แบบคอร์สในราคา ¥3800 – ¥9000
ดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ : https://www.tenryuji.com/en/shigetsu/
เมื่อมีทริปเดินทางไปประเทศญี่ปุ่น ทางเราขอแนะนำ NihonSIM ซิมส์ญี่ปุ่น ใช้งานอินเตอร์เน็ตได้ไม่จำกัด รองรับสัญญาณสูงสุด 5G ของเครือข่ายประเทศญี่ปุ่น มีหลายแบบให้เลือก เหมาะสำหรับผู้เดินทางทั้งระยะสั้นและระยะยาว ไม่ต้องกังวลว่าอินเตอร์เน็ตจะหมดกลางทาง ใช้งานง่าย รองรับทั้งระบบ IOS และ Android
ขอฝากตัวฝากใจ ซิมส์ญี่ปุ่นน้องใหม่ NihonSim by Travesim ด้วยนะคะ
สนใจสั่งซื้อ คลิกที่ปุ่มสีส้มด้านล่างได้เลยค่ะ
